Jesteś uczestnikiem łańcucha dostaw?
Uważaj na bullwhip effect !
Jeżeli w ogniwach Twojego łańcucha dostaw dochodzi do przenoszenia wzmocnionych zmian popytu, co doprowadza w konsekwencji do nadmiernego wzrostu zapasów w całym łańcuchu, to masz do czynienia z efektem byczego bicza (bullwhip effect).
Jak powstaje byczy bicz?
Zjawisko to wiąże się z nieefektywnym przepływem informacji i przypomina zabawę w „głuchy telefon”.
ETAP 1. Poszczególne ogniwa łańcucha dostaw przyjmują zamówienia i wprowadzają je do systemu.
ETAP 2. System na podstawie prostej analizy popytu (zamówienie = popyt) informuje uczestników łańcucha: musisz podnieść poziom zapasów bezpieczeństwa.
ETAP 3. Uczestnicy łańcucha zwiększają zamówienia u dostawców, aby osiągnąć pożądany poziom zapasu
bezpieczeństwa.
ETAP 4. Z kolei dostawca, gdy otrzymuje zwiększone zlecenie również podnosi swój zapas bezpieczeństwa, a zatem także składa podwyższone zamówienie u producenta.
ETAP 5. Producent na wzrost zamówień odpowiada wzrostem produkcji i podniesieniem własnego zapasu bezpieczeństwa.
Zwróć uwagę na to, że powyższy proces przebiega bardzo szybko – nie ma czasu na zastanowienie się, czy zwiększenie poziomu bezpieczeństwa jest tak naprawdę konieczne.
Uwaga! Kończą się zapasy!
Co robisz, gdy Twój dostawca, uczestnik zintegrowanego łańcucha dostaw, informuje Cię o wyczerpaniu zapasu? Zapewne ponawiasz zamówienie, przy czym ulegając panice, zamawiasz więcej niż potrzebujesz.
Jakie są efekty byczego bicza?
Wzrastają poziomy zapasów bezpieczeństwa, a w efekcie również zamówienia są większe. Producent ma problemy z ich realizacją. To powoduje dalszy wzrost zamówień, a także poziomów zapasów bezpieczeństwa i …spirala gotowa.
Wielu przedsiębiorców z góry zakłada, że wzrost zamówienia oznacza po prostu wzrost popytu rynku bez analizy przyczyny takiego zjawiska. Pamiętaj jednak, że to nie zawsze jest równoznaczne!
Wzrost zapasów może się wiązać z nieadekwatnie dużymi reakcjami poszczególnych ogniw łańcucha dostaw na popyt:
- gdy mają one utrudniony dostęp do informacji albo
- nie potrafią właściwie jej zinterpretować,
- przy czym nie interesuje ich popyt finalny lecz tylko cząstkowy.
Gdy wszyscy gromadzą rezerwy…
Zapewne zapasy w poszczególnych ogniwach Twojego łańcucha dostaw są w rzeczywistości większe, niż wymaga tego zmienność zapotrzebowania. Wszyscy uczestnicy łańcucha starają się w 100% spełniać oczekiwania odbiorców, a zatem gromadzą ilość produktu równą otrzymanemu zamówieniu powiększoną o pewną rezerwę, którą wylicza się wg odpowiedniego algorytmu np. średnia sprzedaż z minionego okresu z uwzględnieniem tendencji sprzedaży w okresie.
Jeżeli informacja w Twoim łańcuchu jest przekazywana w sposób liniowy, to im jest on dłuższy, tym większa będzie kumulacja zmian popytu, a co za tym idzie, tym większe będą zamówienia i stany magazynowe.
W efekcie zapas utrzymywany przez ogniwo najdalej odsunięte od finalnego odbiorcy w Twoim łańcuchu będzie wielokrotnie większy niż rzeczywiste potrzeby rynku.
Dlaczego efekt byczego bicza występuje tak często?
Najczęściej jest to skutek braku przepływu informacji, a także nie prowadzenia analizy przyczyny wzrostu wielkości zamówień.
Jeżeli uczestnicy Twojego łańcucha dostaw:
- nie rozmawiają ze sobą,
- nie analizują przyczyn zmian na rynku,
- upraszczają problem planowania poziomu zapasu do prostego równania popyt = podaż,
Co prowokuje wystąpienie tego zjawiska?
- wahania popytu na rynku detalicznym,
- zmiany cen – zwłaszcza uprzednio zakomunikowane,
- racjonowanie dostaw,
- braki produktów,
- dedykowanie dużych jednostek ładunkowych,
- niestabilna polityka zapasów,
- długi łańcuch dystrybucji z wieloma ogniwami pośrednimi.
Chcesz wiedzieć, jak szybko wygasić lub ograniczyć efekt byczego bicza?
Skorzystaj z 11 praktycznych wskazówek:
- Zapewnij bardzo dobry przepływ informacji do i z działu handlowego.
- Analizuj kształtowanie się krzywej sprzedaży (trendy i sezonowość).
- Nawiąż współpracę z autorami planów sprzedaży.
- Obserwuj na bieżąco rynek oraz zachowanie poszczególnych elementów łańcucha dostaw.
- Nie przechodź obojętnie obok zjawiska, zawsze pytaj „dlaczego?”.
- Jesli to możliwe scentralizuj zarządzanie zapasami w całym łańcuchu dostaw.
- Przy zmianie cen uzgodnij z działem handlowym politykę dystrybucyjną na okres przed zmianą i bądź przygotowany na to, że po podniesieniu ceny nastąpi czasowy brak popytu.
- Dąż do skrócenia łańcucha dostaw.
- Ogłoś polityke zapasów w sposób zrozumiały dla wszystkich.
- Dostosowuj politykę transportową do specyfiki kanału dystrybucji.
- Podczas akcji promocyjnych postępuj następująco:
- Przy wejściu w promocje: stosuj technikę „pchaj” (push), az do nasycenia rynku.
Technikę push wykorzystujesz wtedy, gdy zapełniasz rynek swoimi towarami, nie biorąc pod uwagę jego zapotrzebowania. Ma to miejsce na przykład przy wprowadzaniu produktu nowego lub promocyjnego na rynek.
- Podczas trwania promocji: wykorzystuj technikę „ciągnij” (pull)
Technikę pull stosujesz przy reagowaniu na popyt. Przed przejściem na tą technikę, pamietaj o zapewnieniu sobie dużego stoku artykułu promocyjnego. Warto ustalić jego wielkość z działem marketingu lub działem handlowym.
- Zakończenie promocji: powinienies posiadać towar promocyjny i stosować technikę pull; na tym etapie musisz też być przygotowany na to, że wystąpi czasowe zatrzymanie popytu.