W wielu zakładach pracy środowisko pracy jest dla pracowników dość szkodliwe. W takim przypadku pracownikom przysługują określone przywileje. Z kolei dla pracodawcy wiąże się to z dodatkowymi obowiązkami. Warto zatem wiedzieć, czym dokładnie są szkodliwe warunki pracy oraz co wiąże się z pracą w takich właśnie warunkach.
Szkodliwe warunki pracy a szczególne warunki pracy
W pierwszej kolejności zaznaczyć trzeba, że kodeks pracy mówi zarówno o szkodliwych warunkach pracy, jak i o szczególnych warunkach pracy. Często oba te pojęcia stosowane są zamiennie. Trzeba jednak wiedzieć, że jest to błąd. Szkodliwe a szczególne warunki pracy są zupełnie czymś innym. Dlatego pojęć tych nie można ze sobą mylić. Praca w warunkach szczególnych uprawnia m.in. do przejścia na wcześniejszą emeryturę. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku szkodliwych warunkach pracy. Są to warunki, które w sposób szkodliwy wpływają zdrowie i życie pracownika. Oznacza to, że praca w warunkach szkodliwych może być powodem wielu różnych chorób bądź schorzeń.
Charakterystyka szkodliwych warunków pracy
Praca w warunkach szkodliwych to taka, która doprowadzić może do powstania i rozwoju tzw. choroby zawodowej. Jest to choroba, której przyczyny ewidentnie wynikają z rodzaju pracy, którą wykonuje pracownik. Wśród głównych czynników szkodliwych wyróżnić można czynniki fizyczne, czynniki chemiczne oraz czynniki biologiczne. Wśród tych pierwszych wymienić można wysoką temperaturę, hałas czy korzystanie z niebezpiecznych narzędzi. Do czynników chemicznych zliczyć można substancje żrące, trujące, drażniące oraz toksyczne. Jeśli chodzi o czynniki biologiczne, to są to przede wszystkim wirusy, bakterie, pleśń oraz grzyby.
Z jakimi zawodami związana jest praca w warunkach szkodliwych?
Praca w szkodliwych warunkach związana jest z wieloma konkretnymi zawodami. Przede wszystkim mowa tu o zawodach w takich branżach jak: branża górnicza, energetyczna, budowlana, transportowa, hutnicza oraz z przemysłem ciężkim. W tych branżach, w wielu zawodach pracownicy codziennie narażeni są na działanie wielu różnych czynników szkodliwych. Mowa tu choćby o pracy z wykorzystaniem niebezpiecznych urządzeń i maszyn, o styczności z niebezpiecznymi substancjami czy o pracy w bardzo dużym hałasie. Wszystko to negatywnie wpływać może na zdrowie pracowników.
Szkodliwe warunki pracy a obowiązki pracodawcy
Jak wspomniano, w związku ze szkodliwymi warunkami pracy, na pracodawcę nałożone są dodatkowe obowiązki. Przede wszystkim mimo występowania czynników szkodliwych, pracodawca na obowiązek zapewnić jak najbardziej bezpieczne warunki pracy. Dodatkowo obowiązkiem pracodawcy jest rejestracja czasu pracy w warunkach szkodliwych oraz ewidencja czynników szkodliwych dla zdrowia. Co ważne, taka ewidencja musi być przedstawiona pracownikom. Pracodawca ma też obowiązek dokładnego jej omówienia. Ewidencję czynników szkodliwych dla zdrowia pracodawca musi przechowywać przez okres 40 lat. Brak prowadzenia takiej ewidencji i jej przechowywania wiąże się z wysoką karą finansową. Przechowywanie ewidencji czynników szkodliwych dla zdrowia jest bardzo ważne. Jeśli u pracownika, który już od pewnego czasu nie pracuje w danym zakładzie pracy, dojdzie do zdiagnozowania choroby zawodowej, to będzie mógł on starać się o otrzymanie konkretnych świadczeń z tego tytułu.