Przejdź do treści

Zarządzanie kosztami logistyki

  • przez

Szef niedużej firmy logistycznej, zapytany o zainteresowanie kosztami, odpowiedział: ja ciągle liczę koszty! Okazało się przy tym, że mimo osobistego zaangażowania w liczenie kosztów nie ma wiedzy o najbardziej interesujących go kosztach: kanału dystrybucji i klienta. Nie chodzi tu o przedstawienie dokładnych kosztów każdego klienta czy kanału, ale raczej o relacje pomiędzy nimi i o ich strukturę przyczynowo-skutkową. Brakowało mu narzędzia, jakim jest bezkosztowy rachunek kosztów działań. Bezkosztowy, gdyż nie wymaga ponoszenia kosztów na specjalistyczne oprogramowanie ani na pracowników o specjalistycznej wiedzy informatycznej. Nie wymaga też przebudowy organizacji, natomiast korzysta z inwencji i wiedzy biznesowej pracowników, którą poprzez dostarczane informacje o kosztach wspomaga.

Odchudzone zarządzanie w logistyce

Upowszechnienie idei „odchudzonego zarządzania” zbiegło się w logistyce z jej ekspansją, w której wymaganie „minimum kosztów logistyki przy akceptowalnym poziomie obsługi klienta” zastąpione zostało przez „maksymalny poziom obsługi przy akceptowalnych kosztach”, a punktem wyjścia do polityki racjonalizacji i obniżki kosztów logistycznych jest zrozumienie ich kompleksowego charakteru.

Proponowane rozwiązania rzadziej już bazują na doświadczeniu sprzyjającemu trwaniu, a coraz częściej znaczącą rolę przypisują wyobraźni i intuicji, które umożliwiają kreatywne działanie. Także za zbyt mało efektywne uznaje się działania polegające na poszukiwaniu możliwości usprawnień w zakresie dotychczas wykorzystywanych procedur i metod wykonywania zadań. Już nie wystarczy kontrolowanie pracy poszczególnych osób – choć zapewnia, że wykonywane są właściwe zadania, we właściwym porządku i we właściwym czasie.

To elastyczność działań i integracja pracowników umożliwiają pozyskiwanie nowych umiejętności i doświadczeń, a wykonywanie różnych zakresów i rodzajów zadań, także tych z rachunku kosztów, oraz ukierunkowanie organizacji na tworzenie mechanizmów dla łączenia zróżnicowanych rodzajów działalności zapewniają zgodność z występującymi potrzebami.

Rachunek kosztów nie identyfikuje kosztów, które towarzyszą przepływowi materiałów, ani nie wyodrębnia ich według klienta, segmentu rynku lub kanału dystrybucji. Ponadto, stosowane klasyfikacje typu: koszty stałe, koszty zmienne, koszty bezpośrednie, koszty pośrednie, koszty pełne, koszty niepełne (częściowe), koszty materialne, koszty niematerialne, koszty wydziałowe, koszty administracyjne, koszty sprzedaży itp., mają tylko pomocnicze znaczenie dla zarządzania kosztami logistyki.

Wydaje się natomiast, że najbardziej nagłośniana współcześnie koncepcja systemu zarządzania kosztami, jaką jest rachunek kosztów działań (ABC – Activity Based Costing), jest szczególnie przydatna w zarządzaniu logistyką. Wszystko dlatego, że dzięki tej koncepcji możliwe jest osiąganie szerokiego spektrum informacji o tym, co w przedsiębiorstwie się wydarzyło i co potencjalnie może się wydarzyć. To prawda, ale, niestety, często jej wdrożenie wiąże się z koniecznością gruntownej przebudowy funkcjonowania przedsiębiorstwa, ze znacznymi kosztami i koniecznością posiadania odpowiedniego środowiska informatycznego i wyspecjalizowanej kadry na potrzeby takiego systemu, na co wielu przedsiębiorstw nie stać.

Koncepcja rachunku kosztów działań

W koncepcji rachunku kosztów działań przyjmuje się, że bezpośrednią przyczyną powstawania kosztów w przedsiębiorstwie nie są wytwarzane produkty, lecz realizowane w przedsiębiorstwie procesy.

Wycena wyróżnionych zasobów w przedsiębiorstwie prowadzi do wprowadzenia tak zwanego zasobowego rachunku koszów. Jest on realizowany poprzez zapewnienie odpowiednich relacji pomiędzy kosztem zasobu a ponoszonymi kosztami rodzajowymi w przedsiębiorstwie. Inaczej mówiąc, na koszt każdego zasobu składają się zaewidencjonowane w ustalonym porządku koszty według rodzaju.

Przykład
Koszt pracy kierownika magazynu i magazynierów będzie sumą kosztów rodzajowych: wynagrodzenia i świadczenia na rzecz pracowników, a koszt powierzchni magazynowej będzie sumą kosztów rodzajowych: amortyzacji, usług remontowych, zużycia materiałów i pozostałych kosztów przypisanych budynkowi magazynu.