Analiza ABC może ułatwić Ci selektywne zarządzanie zapasami w firmie. Oparta jest na tzw. zasadzie Pareto, sformułowanej przez włoskiego ekonomistę Vilfreda Pareto. Reguła ta, zwana również zasadą „80-20”, mówi, że 20% elementów w 80% decyduje o efektach danego zagadnienia.
Przykładowe pliki xls z analizą ABC
Klasyfikacja_ABC_Stock_500 xls
Zasadę tę możesz wykorzystywać w procesie decyzyjnym przede wszystkim przy klasyfikacji dóbr fizycznych: surowców niezbędnych do produkcji, wyrobów gotowych sprzedawanych klientowi. Ale nie tylko… Zobacz, w jakich jeszcze obszarach sprawdzi się doskonale!
Zasada Pareto świetnie się sprawdza również w innych obszarach zarządzania firmą, m.in. przy:
- klasyfikacji dostawców,
- klasyfikacji odbiorców,
- klasyfikacji kosztów,
- analizie i klasyfikacji powierzchni magazynowych.
W przypadku zarządzania zapasami analiza ABC pozwoli Ci ustalić, które wśród wielu pozycji zapasów wymagają szczególnej troski z uwagi na koszty utrzymania, a w szczególności na koszty zamrożenia środków obrotowych.
Analiza ABC w Excelu krok po kroku
Większe programy informatyczne w swojej modułowej budowie zawierają funkcję analizy ABC. Jednak możesz ją przeprowadzić również w zwykłym arkuszu kalkulacyjnym.
Oto 7 kroków postępowania przy wykonywaniu analizy ABC z pomocą Excela:
- Krok 1. Wykonaj zestawienie z bazy danych (programu ewidencyjnego) wszystkich asortymentów towaru zakupionego i utrzymywanego w Twoim magazynie.
- Krok 2. Oblicz roczną wartość zużycia każdej pozycji asortymentowej.
- Krok 3. Posortuj wartości zużycia pozycji asortymentowych w porządku malejącym.
- Krok 4. Określ ogólną wartość wszystkich pozycji asortymentowych.
- Krok 5. Oblicz udział procentowy dla każdej pozycji asortymentowej w wartości ogółem.
- Krok 6. Oblicz skumulowane udziały procentowe dla całej grupy wszystkich pozycji asortymentowych.
- Krok 7. Ustal podział na grupy A, B oraz C. Wyselekcjonuj pozycje asortymentowe o 80% wartości zużycia (sprzedaży) i zakwalifikuj je do grupy A. Stanowić będą one od 10-20% wszystkich pozycji towarów. Kolejna grupa od 15-30% wszystkich towarów utworzy grupę B. Resztę pozycji asortymentowych przypisz do grupy C.
Taktyka gospodarowania zapasami wobec towarów typu A, B i C
| KLASA A | KLASA B | KLASA C |
| Na niej trzeba skupić największą uwagę. Zaliczysz do niej towary o największej wartości i istotności dla Twojej produkcji lub dla klienta. Asortyment ten ma największy udział w użyciu lub sprzedaży. Ta nieliczna grupa zapasów kształtuje ceny Twoich produktów, co oznacza, że przy ich złym planowaniu i wykorzystywaniu ponosisz dużą stratę finansową. Klasyczne ujęcie analizy ABC zakłada, że grupa ta stanowi 20% ogółu asortymentu. Możesz jednak zastosować w analizie podział, przy którym grupa ta będzie stanowić tylko 10%. | Asortymenty klasy B stanowią grupę (od 15% do 30% – w zależności od ustalonych przez Ciebie założeń analitycznych), dla której stosujesz mieszaną strategię planowania potrzeb materiałowych czy realizacji dostaw. | Do grupy asortymentowej C przyporządkujesz towary najliczniejsze, niestanowiące jednak siły w wartości sprzedaży ogółem. Możesz je traktować trochę „po macoszemu”, ponieważ nie mają specjalnego wpływu na koszty. Wzorcowe ujęcie identyfikuje tę grupę na poziomie 60%, ale oczywiście możliwe są odstępstwa od tej wartości. |
Zalecenia dla dwóch skrajnych grup asortymentowych.
Zalecenia dla surowców klasy A:
- ciągła kontrola zapasów,
- staranne planowanie zapasu bezpieczeństwa i stanów informacyjnych,
- bardzo dokładne ustalanie wielkości dostaw,
- zamówienia zgodne z rzeczywistymi potrzebami,
- terminowość dostaw,
- staranny wybór dostawcy.
Zalecenia dla surowców klasy C:
- określanie zapotrzebowania na podstawie prostych metod prognozowania,
- uproszczone procedury w procesie zamawiania,
- wyrywkowa kontrola stanów zapasów,
- duże wielkości zamówień,
- wysokie stany zapasu bezpieczeństwa.