Przejdź do treści

Kanban system

System Kanban jest samoregulującym się narzędziem operacyjnego sterowania produkcją.
System ten jest sterowany zdarzeniami występującymi bezpośrednio na produkcji (a nie o plan).

Kanban zorientowany jest na zapewnienie: 

  • krótkiego czasu przetwarzania,
  • niskich zapasów przy jednoczesnej terminowości realizacji, a co za tym idzie:
  • wielkość produkcji dopasowana do liczby zamówień, oraz
  • kontrola jakości na wszystkich etapach procesu.

Zastosowanie systemu Kanban pozwala na prawie całkowita eliminację magazynów, ponieważ dostawy materiałów od kooperantów przychodzą dokładnie na czas. Dzięki posiadanym rezerwom zdolności produkcyjnych, uniwersalnych maszyn i urządzeń (por.: Przepływ jednostrumieniowy, Równoważenie poziomu produkcji), które można łatwo i szybko przezbroić znika problem zapasów międzyoperacyjnych. Zlecenia produkcyjne są ściśle zsynchronizowane z zamówieniami klientów, co eliminuje konieczność posiadania magazynów produktów gotowych.

W systemie KANBAN zlecenie produkcyjne nie trafia na początek linii, lecz na koniec. Ostatnie stanowisko otrzymuje harmonogram dostaw gotowych wyrobów do odbiorców. Tam pracownik lub załoga gniazda podejmuje zadanie. W miarę potrzeby wyroby do produkcji są pobierane (ssane) z poprzednich stanowisk, te z kolei ze stanowisk je poprzedzających, uzupełniając w ten sposób wyroby przekazane do stanowiska następnego. Takie rozwiązanie umożliwia zsynchronizowanie przepływu materiałów z tempem pracy ostatniego stanowiska (rysunek 1).

System Kanban

Przepływ części (linie niebieskie) i kanbanów-kart (linie czerwone). Koła symbolizują maszyny, a trójkąty oznaczają bufory. Ostatni bufor (WG) to bufor wyrobów gotowych.

System sterowania przepływem materiałów wykorzystuje specjalny rodzaj dokumentów, tzw. karty Kanban. To japoński termin oznaczający sygnał w formie karty. Karta Kanban jest informacją wykorzystywaną w celu wskazania potrzeby przemieszczenia materiału w systemie produkcji ssącej. Przykładową kartę Kanban przedstawia rysunek 2.

Karta Kanban

Przedstawiona na rysunku 2 karta Kanban zawiera takie informacje jak numer i nazwę części, liczność całej partii i liczność Kanbana tj. liczbę materiału dostarczanego na kartę, typ transportera tj. pojemnika w jakim dostarczany jest materiał oraz miejsce pobrania i dostarczenia materiału. Konstrukcja karty ma za zadanie bezbłędne zasygnalizowanie potrzeby dostarczenia części. W przypadku przedstawionej karty – sygnalizuje ona potrzebę dostarczenia materiału do produkcji – stąd jej nazwa PRODUKCJA. Tę kartę oznacza się kolorem czerwonym. Liczbę kart w obiegu oblicza się jako:

Ilosc kart w obiegu

Schematyczny produkcyjnej karty Kanban przedstawia rysunek 3.

Przebieg produkcyjny karty kanban

Oprócz omówionej produkcyjnej karty istnieją jeszcze dwa typy kart Kanban: zdawcza i zamówieniowa.

Zdawcza karta Kanban ma za zadanie przekazanie obsłudze transportu potrzebę przemieszczenia wyrobów gotowych z produkcji na magazyn (lub do innego miejsca przeznaczenia dla wyrobów gotowych). Karta ta oznaczana jest kolorem niebieskim. Jej budowa, podobnie jak budowa karty zamówieniowej, jest identyczna z kartą produkcyjną.
Przebieg zdawczej karty przedstawia rysunek 4.

Zdawcza karta

Zamówieniowa karta Kanban oznacza potrzebę zamówienia materiału z zewnątrz. Karta ta oznaczana jest kolorem żółtym. Możliwe przebiegi zamówieniowej karty przedstawia rysunek 5.

 Zdawcza karta kanban

Innym elementem sterowania przepływem produkcji wykorzystywanym w Systemie Kanban są tablice Kanban. Tablice są stosowane zazwyczaj do sterowania uruchamianiem produkcji kolejnej partii wyrobów. Informacje zawarte na tablicy określają sekwencję i wielkość obrabianych partii stanowią zatem harmonogram produkcji. Przykładową tablicę prezentuje rysunek 6.

Tablica Kanban

Przebieg wdrożenia Systemu Kanban przedstawia poniższy rysunek.

Wdrozenie systemu kanban

ANALIZA STANU ISTNIEJĄCEGO

Zbadanie istniejącego systemu przepływu materiałowego, gospodarki materiałowej i magazynowej oraz metod planowania produkcji.
a.  Kontrola zdolności wytwórczych maszyny pod kątem czasu obsługi i różnorodności produktów (por. Równoważenie produkcji).
b.  Określenie wartości kluczowych czynników wywierających wpływ na poziom wydajności tj. czasy przezbrojeń i nastaw. Ustalenie wymaganych wartości dla tych czynników. Wizualizacja danych w formie wykresu słupkowego pozwoli na zidentyfikowanie wąskich gardeł hamujących efektywny przebieg procesu. Przykładowy (wykres 1) wykres porównania czasów przygotowawczo-zakończeniowych dla poszczególnych zadań podano poniżej :

Wykres porownania czasow

 PROJEKT SYSTEMU KANBAN

1.  Planowanie zdolności Systemu dla maszyn 

Do planowania zdolności Systemu wykorzystuje się Arkusze Planowania Zdolności Systemu (APZS). Przykładowy APZS dla maszyny prezentuje tabela1. Dane obliczeniowe Arkusza powinny posłużyć zbudowaniu cyklu obiegu kart zamówieniowych, produkcyjnych i zdawczych zgodnie z zasadami przedstawionymi na rysunkach 2-5.

2.  Harmonogramowanie produkcji

Planowanie przepływów Kanban polega na graficznym określeniu obiegu kart zamówieniowych, miejsc umieszczenia tablic Kanban i odwzorowaniu przepływu materiałów. Przykładowy Plan przepływów przedstawiono na rysunku 8. Cykl obiegu karty Kanban rozpoczyna się wraz z wydaniem odbiorcy gotowego wyrobu (1). Następnie karta jest umieszczona (2) na tablicy Kanban wpływając tym samym na harmonogram produkcji. Kolejność i liczba kart znajdujących się na tablicy (3) determinuje sekwencję obróbki oraz wielkość partii i termin jej uruchomienia. Części są wytwarzane (4) zgodnie z harmonogramem z tablicy Kanban i przekazywane do magazyny wyrobów gotowych (6), którego wielkość oparta jest na nominalnej wielkości zapotrzebowania w wybranym okresie czasu. Przepływ materiałów między maszyną, a magazynem surowców (5) sterowany jest odrębną kartą produkcyjną na zasadzie przedstawionej rysunkiem 3. Obieg karty produkcyjnej rozpoczyna się na maszynie wraz z przekazaniem zlecenia (z tablicy) na produkcję.

3.  Plan przepływów Kanban

Zestaw Arkuszy dla maszyn, cykle obiegu poszczególnych kart i przepływy Kanban przynależące do wybranego procesu pozwolą na zbudowanie całościowego planu przepływów dla procesu. Na tym etapie dokonuje się określenia położenia wszystkich kart i tablic Kanban oraz zasad ich funkcjonowania. Z uwagi na wielość zmian jakie wprowadzi ze sobą System, korzystne jest stworzenie tzw. rozwiązania pośredniego polegającego na ulepszeniu stanu istniejącego opartego na bardziej dokładnym prognozowaniu i harmonogramowaniu produkcji, stabilnym i przewidywalnym przebiegu procesu oraz uelastycznieniu systemu przepływu materiałów. Rozwiązanie pośrednie ma pomóc w przeprowadzaniu zmian i kontroli terminowości ich przebiegu. Jednak celem planowania przepływów Kanban będzie projekt rozwiązania idealnego. Rozwiązanie idealne stać się ma wyznacznikiem stanu do którego należy dążyć w drodze kolejnych ulepszeń.

 APZS dla maszyny

Plan przeplywu

Szkolenie

Zbudowanie planu przepływów Kanban jest jedynie początkiem zmian. Jednym z najbardziej istotnych kroków jest przekonanie pracowników o potrzebie zastosowania Systemu. W związku z tym należy zorganizować jednodniowe szkolenie nt. podstaw i praktyk systemu dla pracowników wybranego procesu próbnego.

Zagadnienia poruszone w trakcie szkolenia powinny obejmować:

  • naświetlenie kluczowych problemów sterowania produkcją analizowanego przedsiębiorstwa;
  • przedstawienie idealnego rozwiązania możliwego do realizacji przy zastosowaniu dyscypliny w wykorzystaniu narzędzi tj.

JITsystem ssący dla ruchu materiałów, systematyczne harmonogramowanie;

  • przedstawienie rozwiązania pośredniego;
  • propozycja planu wdrożenia niezbędnych zmian.

Wdrożenie systemu Kanban

Z uwagi na złożoność problemu sterowania produkcją za pomocą Systemu Kanban proponuje się wydzielenie (podobnie jak w odniesieniu do całej koncepcji Lean) dwóch etapów wdrożenia Systemu. W etapie pierwszym wdrożyć do wybranego procesu próbnego, którym może być proces próbny wybrany w Etapie II wdrożenia Lean. Po analizie i uwzględnieniu efektów działań transformacyjnych w PP należy rozszerzyć obszar funkcjonowania Systemu na całe przedsiębiorstwo.

źródło:Joanna Czerska