Przejdź do treści

Diagram Ishikawy, diagram przyczyn i skutków

  • przez

Diagram Ishikawy, który często zwany jest po prostu diagramem rybiej ości, to wykres o charakterze przyczynowo – skutkowym.

Diagram Ishikawy jest metodą rozwiązywania problemów.

Celem jego sporządzania jest graficzna prezentacja zależności występujących pomiędzy czynnikami powodującymi powstawanie analizowanego problemu a skutkami, które są tego wynikiem. Inną odsłoną tego samego zagadnienia jest tzw. drzewo błędów. Powstaje ono poprzez odwrócenie diagramu rybiej ości o 90 stopni.

Stosowanie diagramu Ishikawy pomaga przede wszystkim oddzielić skutki od przyczyn oraz dostrzec złożoność i kompleksowość analizowanego problemu. Przyczyny, jakie zwykle wchodzą w skład analizy można co do zasady podzielić na pięć grup. Są to ludzie, metody, maszyny, materiały oraz  zarządzanie. Każda z tych grup podlega rozbiciu na poszczególne przyczyny będące składowymi grupy.  W ten oto właśnie sposób powstają „rybie ości”.

Diagram Ishikawy  jest analizą z kategorii TOP-DOWN, co oznacza, że działamy od ogółu do szczegółu.

Zaczynamy więc od wspomnianej już grupy głównej, a następnie przechodzimy do coraz bardziej uszczegółowionych przyczyn. Dzięki takiemu podejściu otrzymujemy podział hierarchiczny.

Analiza składa się z kilku etapów. Po pierwsze należy dokładne określić problem, który ma podlegać rozpoznaniu. Nie może tu być mowy o dualności problemu.

Krokiem drugim jest określenie grup przyczyn, w ramach których będziemy wyszczególniać konkretne problemy. Nie muszą być one zbieżne z tymi wyżej zaproponowanymi. Mogą być okrojone lub też rozszerzone, jeżeli występuje taka potrzeba.

Trzecim etapem jest analiza. W ramach analizy diagramu wybiera się niewielka liczbę najbardziej istotnych przyczyn, zazwyczaj będzie to nie więcej niż pięć.

Następnie dąży się do ich wyeliminowania, co przy założeniu dobrego ich doboru spowoduje zlikwidowanie problemu.

Etapem zamykającym powinno być sprawdzenie czy problem został rozwiązany oraz ewentualne zrewidowanie fazy analitycznej i/lub operacyjnej.

Diagram rybiej ości jest bardzo pomocnym narzędziem w  zarządzaniu.

Pozwala on w łatwy i przejrzysty sposób zwizualizować problem wraz z możliwymi obszarami jego przyczyn. Taka forma sprzyja również rozwiązywaniu problemów w ramach burzy mózgów, gdzie grupa ludzi może wspólnie proponować przyczyny występowania problemów w ramach różnych ich grup.